Deze aantekeningen van de literator, dichter en journalist Max Nord (1916-2008) vormen een uitzonderlijk document over leven en schrijven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Over de hartverscheurende deportatie door de Duitse bezetter van zijn joodse vriend Sally en zijn familie naar het doorgangskamp Westerbork en verder naar de Duitse vernietigingskampen. Over de zware morele keuzes waarvoor de bezettingspolitiek hemzelf en zijn literaire vrienden plaatste (onder wie Ed. Hoornik, Gerard den Brabander, SimonCarmiggelt, Albert Helman, Jacques Gans, […]
Monografieën
Als een meeuw op de golven 2018
De ‘tweede’ man van de Beweging van Tachtig, de dichter Albert Verwey, was zoveel meer dan een dichter. Bij zijn dood werd hij bijvoorbeeld gekenschetst als ‘het Nationaal Geweten’ van Nederland. Cultuurhistoricus Madelon de Keizer verdiepte zich in Verweys unieke en zeer omvangrijke archief en las de duizenden brieven die hij met beroemde tijdgenoten in binnen- en buitenland wisselde. Uit deze eerste moderne biografie van Verwey komt een begaafd dichter en criticus naar voren in […]
Frans Goedhart, journalist en politicus (1904-1990) 2012
Felle conflicten en grote controverses kenmerken het leven van de markante Nederlandse journalist en politicus Frans Goedhart. Geboren in het decennium voor de Eerste Wereldoorlog en overleden enkele maanden na de val van de Muur omspant zijn leven bijna de hele twintigste eeuw. Een belangrijk deel van die tijd is hij ongekend politiek actief waarbij hij alle politieke uitdagingen van zijn tijd het hoofd biedt in woord en geschrift – en vaak op scherpe en […]
De dochter van een Gazan 2006
De dochter van een Gazan Carry van Bruggen de Nederlandse samenleving 1900-1930 Madelon de Keizer verkent, met de joodse schrijfster Carry van Bruggen (1881-1932) als gids, de verhouding tussen joden en niet-joden in de Nederlandse samenleving van de eerste drie decennia van de twintigste eeuw. Centraal in Van Bruggens omvangrijke essayistische en literaire werk, dat in haar eigen tijd al hooggewaardeerd en populair was, staat de betekenis van de joodse identiteit. Haar meesterlijke verhalenbundels en […]
Putten, de razzia en de herinnering 1998
Madelon de Keizer, Putten. De razzia en de herinnering Ook verschenen als e-boek bij uitgeverij Fosfor Duitse vertaling: Razzia in Putten. Verbrechen der Wehrmacht in einem niederländischen Dorf (Dittrich Verlag, Köln, 2001, übersetzt und bearbeitet von Stefan Häring) Enkele uren nadat het verzet op de rijksweg Nijkerk-Putten een aanslag op een auto met Duitse militairen was gepleegd, legde op zondagochtend 1 oktober 1944 een regiment Wehrmacht-soldaten een ondoordringbaar kordon om Putten. Vanuit de wijde […]
Het Parool 1940-1945 1991
In Het Parool 1940-1945. Verzetsblad in Oorlogstijd is voor de eerste maal de geschiedenis van een van de grootste Nederlandse verzetsbladen beschreven. Het Parool is gedurende de gehele bezettingstijd geregeld verschenen en riep onvermoeibaar op tot verzet tegen de Duitsers. Het voorzag in de toenemende behoefte aan achtergrondinformatie en commentaar op de lopende gebeurtenissen. Niet alleen de inhoud van Het Parool komt in deze studie aan bod, maar ook de Parool-organisatie, die in een groot […]
Appeasement en aanpassing 1984
Madelon de Keizer, Appeasement en aanpassing. Het Nederlandse bedrijfsleven en de Deutsch-Niederländische Gesellschaft (Staatrsuitgeverij, ’s-Gravenhage, 1984), 234 pp. Najaar 1936 werd op initiatief van het Auswärtige Amt in Berlijn de Deutsch-Niederländische Gesellschaft opgericht. Doel ervan was persoonlijke contacten op te bouwen met vooraanstaande personen in Nederland om zo de geesten van het land gunstig te stemmen jegens het Derde Rijk en alle stemmen die zich tegen het ‘nieuwe’ Duitsland keerden te doen verstommen. Voorzitter van […]
De gijzelaars van Sint Michielsgestel 1979
Madelon de Keizer, de gijzelaars van Sint Michielsgestel. Een elite-beraad in oorlogstijd (A.W. Sijthoff, Alphen aan den Rijn), 220 pp. Begin mei 1942 gijzelde de Duitse bezetter in het kleinseminarie Beekvliet, gelegen in het Noord-Brabantse Sint Michielsgestel, ruim 450 merendeels leidinggevende Nederlanders. Dit gijzelaarskamp heeft vooral bekendheid gekregen omdat een klein aantal geïnterneerden het initiatief heeft genomen tot de oprichting van de Nederlandse Volksbeweging, die zich in mei ’45 met een oproep tot het Nederlandse […]