EEN OPEN ZENUW is een geschiedenis, niet zozeer van de oorlog, maar van het veranderende beeld van die oorlog gedurende de laatste 25 jaar. In 48 bijdragen – waarvan der 11 over de Japanse bezetting van Nederlands-Indië gaan – komen de belangrijkste nationale en internationale sociale en politieke ontwikkelingen aan bod die de Nederlandse herinnering aan de Tweede Wereldoorlog sinds 1989 hebben beïnvloed. Aan de hand van een groot aantal herinneringsplaatsen, zoals monumenten (het Indisch […]
De dochter van een Gazan Carry van Bruggen de Nederlandse samenleving 1900-1930 Madelon de Keizer verkent, met de joodse schrijfster Carry van Bruggen (1881-1932) als gids, de verhouding tussen joden en niet-joden in de Nederlandse samenleving van de eerste drie decennia van de twintigste eeuw. Centraal in Van Bruggens omvangrijke essayistische en literaire werk, dat in haar eigen tijd al hooggewaardeerd en populair was, staat de betekenis van de joodse identiteit. Haar meesterlijke verhalenbundels en […]
De Nederlandse cultuur in de eerste helft van de 20ste eeuw staat te boek als ‘provinciaals’ en sterk achtergebleven bij de omringende landen. Door de neutraliteit tijdens de Eerste Wereldoorlog kon het 19de eeuwse waardenpatroon in Nederland vrijwel ongeschonden tot 1940 voortbestaan. Pas na 1945 vond Nederland aansluiting bij de moderne Europese cultuur. Tenminste, zo luidt de gangbare opvatting. De bundel Moderniteit stelt hiertegenover dat de wortels van de moderne Nederlandse cultuur al in de […]
Madelon de Keizer, Putten. De razzia en de herinnering Ook verschenen als e-boek bij uitgeverij Fosfor Duitse vertaling: Razzia in Putten. Verbrechen der Wehrmacht in einem niederländischen Dorf (Dittrich Verlag, Köln, 2001, übersetzt und bearbeitet von Stefan Häring) Enkele uren nadat het verzet op de rijksweg Nijkerk-Putten een aanslag op een auto met Duitse militairen was gepleegd, legde op zondagochtend 1 oktober 1944 een regiment Wehrmacht-soldaten een ondoordringbaar kordon om Putten. Vanuit de wijde […]
De essays in dit boek geven een beeld van leven en werk van dr. Loe de Jong. Niemand in Nederland heeft zozeer bijgedragen tot het levend houden van de herinnering aan oorlog en bezetting. Zijn omvangrijke geschiedschrijving Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog bereikte hoge oplagen en een brede lezerskring. Ook de door De Jong geschreven en gepresenteerde tv-serie De Bezetting droeg bij aan zijn bekendheid. In zes essays worden De Jong en […]
In Het Parool 1940-1945. Verzetsblad in Oorlogstijd is voor de eerste maal de geschiedenis van een van de grootste Nederlandse verzetsbladen beschreven. Het Parool is gedurende de gehele bezettingstijd geregeld verschenen en riep onvermoeibaar op tot verzet tegen de Duitsers. Het voorzag in de toenemende behoefte aan achtergrondinformatie en commentaar op de lopende gebeurtenissen. Niet alleen de inhoud van Het Parool komt in deze studie aan bod, maar ook de Parool-organisatie, die in een groot […]
Madelon de Keizer, Appeasement en aanpassing. Het Nederlandse bedrijfsleven en de Deutsch-Niederländische Gesellschaft (Staatrsuitgeverij, ’s-Gravenhage, 1984), 234 pp. Najaar 1936 werd op initiatief van het Auswärtige Amt in Berlijn de Deutsch-Niederländische Gesellschaft opgericht. Doel ervan was persoonlijke contacten op te bouwen met vooraanstaande personen in Nederland om zo de geesten van het land gunstig te stemmen jegens het Derde Rijk en alle stemmen die zich tegen het ‘nieuwe’ Duitsland keerden te doen verstommen. Voorzitter van […]
Madelon de Keizer, de gijzelaars van Sint Michielsgestel. Een elite-beraad in oorlogstijd (A.W. Sijthoff, Alphen aan den Rijn), 220 pp. Begin mei 1942 gijzelde de Duitse bezetter in het kleinseminarie Beekvliet, gelegen in het Noord-Brabantse Sint Michielsgestel, ruim 450 merendeels leidinggevende Nederlanders. Dit gijzelaarskamp heeft vooral bekendheid gekregen omdat een klein aantal geïnterneerden het initiatief heeft genomen tot de oprichting van de Nederlandse Volksbeweging, die zich in mei ’45 met een oproep tot het Nederlandse […]