Madelon de Keizer, de gijzelaars van Sint Michielsgestel. Een elite-beraad in oorlogstijd (A.W. Sijthoff, Alphen aan den Rijn), 220 pp.
Begin mei 1942 gijzelde de Duitse bezetter in het kleinseminarie Beekvliet, gelegen in het Noord-Brabantse Sint Michielsgestel, ruim 450 merendeels leidinggevende Nederlanders. Dit gijzelaarskamp heeft vooral bekendheid gekregen omdat een klein aantal geïnterneerden het initiatief heeft genomen tot de oprichting van de Nederlandse Volksbeweging, die zich in mei ’45 met een oproep tot het Nederlandse volk richtte.
Niet het wedervaren van de gijzelaarsgemeenschap in Sint Michielsgestel heeft het kamp na de oorlog een tweeslachtige, zo niet twijfelachtige reputatie bezorgd, maar dat wat er werd ‘uiitgebroed’. Dáár reeds zou Schermerhorn zijn voorbestemd tot minister-president van het eerste naoorlogse kabinet. Dáár hadden bepaalde gijzelaars ideeën geventileerd over een één- of tweejarige dictatuur na de bevrijding en waren plannen gesmeed tot een overrompeling van het Nederlandse volk met vernieuwingsideeën van dubieuze strekking.
In dit boek worden de ontwikkelingen binnen het aanvankelijk breed opgezette overleg in Sint Michielsgestel beschreven, die er uiteindelijk toe leidden dat een klein aantal gijzelaars zich geroepen voelden tot het ontwerpen van een manifest voor een volksbeweging. De auteur neemt de kring waarin het vernieuwingsstreven werd gekanaliseerd onder leiding van jhr. Mr. M. van der Goes van Naters onder de loep en belicht de persoon van dr. W. Banning, wiens ijveren voor het personalistisch socialisme in Gestel van bijzondere invloed is geweest.